Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Πηγή: εφημερίδα “Δημοκρατία”
Διαφωνώ οριζοντίως και καθέτως με την απόπειρα διακοπής μιας θεατρικής παράστασης ή της παρακολούθησης ενός κινηματογραφικού έργου. Μου είναι αδύνατον να ξεχάσω αυτό που έκανε η Αριστερά πριν από πολλά πολλά χρόνια, όταν μέλη της κομμουνιστικής νεολαίας στέκονταν έξω από κινηματογράφους και εμπόδιζαν πολίτες να δουν την ταινία «Ελένη», που βασιζόταν στο ομώνυμο βιβλίο του Νίκου Γκατζογιάννη. Ωστόσο, κάθε φορά που οργανώνεται διαμαρτυρία εναντίον μιας παράστασης, όπως συνέβη προχθές με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, ενδιαφέρομαι να μάθω την αιτία. Δεν «τσιμπάει» εύκολα μύγα έναν συντηρητικό πολίτη για να σηκωθεί από τον καναπέ του, να πάει μέχρι το ταμείο ενός θεάτρου, να αγοράσει εισιτήριο για κάτι που δεν του αρέσει, να υπομείνει στωικά την παράσταση βυθισμένος στη θέση του, όταν φτάσει στο επίμαχο σημείο να διαμαρτυρηθεί λεκτικά για τρία λεπτά και μετά να αποχωρήσει ησύχως.
Κάτι τον έχει ενοχλήσει, και μάλιστα πολύ. Και επειδή τα δημοκρατικά μέσα ενημέρωσής μας διολισθαίνουν συνεχώς (κανένας δεν αναζήτησε αυτούς τους ανθρώπους για να τους ρωτήσει «τι σας ενόχλησε;», όλα φιλοξένησαν όμως διά μακρόν την άποψη του Λιβανέζου σκηνοθέτη) και καθότι κανένα μέσο δεν είχε την ευαισθησία να αναφερθεί στο επίμαχο απόσπασμα -μόνο κατήχηση για την ελευθερία της τέχνης ακούσαμε- έκανα ρεπορτάζ. Εμαθα καταρχάς για τον Ιερό Λόχο. Πρόκειται για πολίτες υπερσυντηρητικών απόψεων. Μάλιστα! Σε άλλα μπορεί κανείς να συμφωνεί μαζί τους, σε άλλα να διαφωνεί, και μάλιστα διαρρήδην, αλλά δεν απαγορεύεται ο υπερσυντηρητισμός στην πατρίδα μας, θαρρώ. Τι συνέβη στην παράσταση; Κάποιος/κάποια από τους συντελεστές της υβρίζει πράγματι τα Θεία. Τον Χριστό και την Παναγία. Με ένα ρήμα του συρμού πλέον, έτσι όπως έχει καταντήσει η ζωή μας.
Αλλά ρήμα υβριστικό, επιθετικό, σεξουαλικό, ενοχλητικό για κάποιον που πιστεύει στον Χριστό και στην Παναγία. Ισως ο συγγραφέας να παγιδεύτηκε από την ευρεία φράση της χρήσης στην καθομιλουμένη. Αλλά αλλιώς εισπράτει κανείς την ύβρη με το ρήμα «γ..ώ» σε έναν ιδιωτικό οικογενειακό καβγά, αλλιώς στο γήπεδο και αλλιώς στο δημόσιο βήμα ενός θεάτρου, και μάλιστα κρατικού. Θεωρώ, αγαπητοί αναγνώστες, ότι με τα θεολογικά σύμβολα δεν παίζουμε. Ανακλούν κάποιο σημείο της ύπαρξής μας. Οι ισορροπίες στα θέματα αυτά είναι πολύ λεπτές και ευαίσθητες. Αν μου συνέβαινε, προφανώς δεν θα διέκοπτα παράσταση, αλλά, θιγείς ως χριστιανός ορθόδοξος, θα αξιοποιούσα το βήμα που έχω και θα περνούσα γενεές δεκατέσσερις αυτόν που προσέβαλε την πίστη μου. Στην ελευθερία της τέχνης του θα αντιπαρέτασσα την ελευθερία της έκφρασής μου. Οι απλοί πολίτες δεν έχουν αυτή την πολυτέλεια, αν εξαιρέσει κανείς το facebook. Ωστόσο, θεωρώ ότι σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να σταματήσουν οι ηρωισμοί και η θυματοποίηση από τους συντελεστές.
Αν ως κράτος «κατεβάσαμε» τον σταυρό σε περιοχή της Λέσβου για να μην ενοχλείται το θρησκευτικό αίσθημα των μουσουλμάνων προσφύγων, δεν μπορούμε να έχουμε την απαίτηση εμείς οι χριστιανοί να σέβονται τα σύμβολα της δικής μας πίστης οι άλλοι; Οταν άπαντες καταδικάζουν την υποψία -έστω σε επίπεδο προβοκάτσιας- καταστροφής του Κορανίου, εμείς δεν έχουμε δικαίωμα να ζητάμε να σέβονται τον δικό μας Θεό και την Παναγία, για την οποία -σημειωτέον- υπάρχει ειδική αναφορά στο Κοράνι; Και θα ρίξουμε στην πυρά της Ιεράς Εξέτασης όποιον διαμαρτύρεται, έστω καθ’ υπερβολή; Θα ανεχτούμε ύβρεις στον Χριστό μας και στην Παναγία μας; Μειονότητα θα καταντήσουμε; Προτείνω να συνέλθουμε! Με τα μυαλά που κουβαλούν ορισμένοι, σε λίγα χρόνια θα είμαστε επισκέπτες στον τόπο μας.
Θα ζητάμε και διαβατήριο από κάθε ανόητο, που δεν καταλαβαίνει ότι, προστατεύοντας το δικαίωμα στην ύβρη, στην ουσία μακροπρόθεσμα στρέφεται και εναντίον του εαυτού του. Με αυτά και με αυτά, τείνω να συμφωνήσω με τη διαπίστωση που έκανε πρόσφατα κορυφαίος πολιτικός της παλαιάς γενιάς -«Νέστωρ»- σε ιδιωτική συζήτηση: «Δεν υπάρχει η χώρα πλέον, αγαπητέ μου! Αγνοείται!» Οταν το άκουσα, δεν μου άρεσε. Ούτε τώρα που το γράφω. Ισχύει, όμως. Δυστυχώς. Δεν υπάρχει…
