Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Κάποια στιγμή ο κορωνοϊός θα φύγει. Το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα αφήσει πίσω του, εδώ στη χώρα μας αλλά και στον πλανήτη. Είναι πολύ νωρίς για προβλέψεις, όμως είναι σχεδόν βέβαιο ότι λίγα πράγματα θα είναι όπως ήταν…
Παγκοσμίως είναι η πρώτη φορά που ζούμε μια τόσο μεγάλη κρίση όχι απλά χωρίς αμερικανική ηγεσία, αλλά με καταστροφική αμερικανική ηγεσία. Ξέραμε ότι κάποια στιγμή η Ευρώπη θα ξυπνήσει άγαρμπα και θα καταλάβει ότι δεν υπάρχει πια ο θείος Σαμ να εγγυάται την ασφάλειά της και ό,τι άλλο εγγυήθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η στιγμή του βίαιου απογαλακτισμού ήλθε με τον κορωνοϊό.
Θα ξυπνήσει το σοκ την Ευρώπη; Θέλω να είμαι αισιόδοξος, αλλά η πρόσφατη ευρωπαϊκή ιστορία δεν είναι καθησυχαστική. Η Ε.Ε. και η Ευρωζώνη ήταν φτιαγμένες για τα εύκολα, για τις καλές μέρες. Τώρα λείπουν οι αποφασιστικοί ηγέτες και το κοινό αφήγημα. Το μεγάλο κραχ που θα ακολουθήσει θα δυσκολέψει τα πράγματα. Οι φωνές που θα δυναμώνουν θα θέλουν περισσότερα κλειστά σύνορα και λιγότερη αλληλεγγύη. Η μάχη θα είναι μεγάλη. Τίποτα δεν θα είναι αυτονόητο, ούτε καν η ασφάλεια της δυτικής δημοκρατίας όπως την ξέραμε, κατά την ταπεινή μου γνώμη. Πολλά θα κριθούν από το αν η Γερμανία μπορεί να ξεπεράσει τον ρόλο του «αρχιλογιστή» και να μπει σε έναν ηγετικό –αλλά όχι ηγεμονικό– ρόλο. Θα δούμε!
Στην Ελλάδα βγήκαμε από έναν δεκαετή πόλεμο με τη μεγάλη οικονομική κρίση, μπήκαμε στον πόλεμο των συνόρων και του ιού, και την επόμενη μέρα θα βρεθούμε στον πόλεμο της οικονομικής ανασυγκρότησης της χώρας. Η αδικία είναι πολύ μεγάλη. Ειδικά για αυτούς που ξεκινούν και αυτούς που τελειώνουν τη ζωή τους. Μόλις ανάσανε ο τριαντάρης και ένιωσε ότι μπορεί να βγάλει 100 ευρώ παραπάνω, και ίσως και να κάνει οικογένεια, ήλθε κάποιος και του έριξε ένα χαστούκι. Το ίδιο νιώθει και ο μεγάλος, ευάλωτος, ήδη χτυπημένος από την κρίση συμπολίτης μας, που ένιωσε ότι φέτος άναψε το καλοριφέρ χωρίς δεύτερη και τρίτη σκέψη. Κάντε μου τη χάρη και μην ειρωνεύεστε αυτόν τον άνθρωπο όταν περιμένει στην ουρά στην τράπεζα ή όταν θυμώνει που δεν θα μπορέσει να πάει στην εκκλησία. Δεν αντέχει αυτό που συμβαίνει, όπως κανείς μας, και θέλει από κάπου να πιαστεί. Λίγος σεβασμός και ενθάρρυνση δεν θα έβλαπταν από τη μεριά μας.
Η επόμενη μέρα θα είναι δύσκολη γιατί θα είναι πολύ εύκολο να βγουν οι δαίμονες και οι καλικάντζαροι της Ιστορίας να στήσουν χορό, εδώ και παγκοσμίως. Ο λαϊκισμός μπορεί να σαρώσει, το ίδιο και η συνωμοσιολογία, ο αντιευρωπαϊσμός, η τρέλα. Η μάχη θα είναι μεγάλη, το ξαναλέμε. Θα απαιτηθούν αποφασιστικότητα και μια «πολεμική» κυβέρνηση που θα μπορέσει να ξαναστήσει τη χώρα στα πόδια της οικονομικά, να λέει «Οχι» εκεί που πρέπει όταν η πίεση θα είναι μεγάλη. Διεθνώς μπορούμε να πούμε ένα πράγμα μόνο. Οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου θα είναι πραγματικά ιστορικές. Και θα αφορούν όλους μας.
